تحریمهای مکانیسم ماشه چیست و شامل چه چیزهایی است ؟
مکانیسم ماشه سازوکاری است که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل گنجانده شده. این سازوکار به کشورهای عضو برجام (آمریکا، کشورهای اروپایی، چین و روسیه) این امکان را می‌دهد که در صورت ادعای نقض تعهدات هسته‌ای توسط ایران، روند بازگشت تحریمهای بین‌المللی را آغاز کنند.
این روند بدون نیاز به رأی‌گیری یا امکان وتو طی ۳۰ روز انجام می‌شود و تحریمهای سابق به‌طور خودکار بازمی‌گردند.
در این مطلب میخوانید :
چگونگی فعال‌سازی مکانیسم ماشه
تیتر فوری؛ اگر یکی از طرف‌های برجام ادعا کند ایران توافق را نقض کرده، این موضوع به کمیسیون مشترک برجام ارجاع می‌شود. در صورت عدم حل اختلاف طی ۳۰ روز، کشور شاکی می‌تواند پرونده را به شورای امنیت ارجاع دهد. اگر شورای امنیت در این مدت اقدامی نکند، تحریمهای سازمان ملل به حالت قبل از توافق بازمی‌گردند. این سازوکار بدون نیاز به اجماع یا رأی‌گیری، و بدون امکان وتو فعال می‌شود.
مهم‌ترین تحریم‌هایی که بازمی‌گردند
فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند منجر به بازگشت همه تحریمهای لغوشده سازمان ملل شود. این تحریم‌ها شامل موارد زیر است:
- تحریم تسلیحاتی: ممنوعیت فروش یا انتقال سلاح به ایران یا از ایران به کشورهای دیگر.
- تحریمهای اقتصادی: محدودیت در معاملات مالی و بانکی بین‌المللی با ایران.
- ممنوعیت سرمایه‌گذاری خارجی: توقف پروژه‌های نفتی و گازی توسط شرکت‌های خارجی در ایران.
- محدودیت در صادرات و واردات: اعمال ممنوعیت یا محدودیت بر واردات فناوری‌های حساس به ایران.
- تحریم افراد و نهادها: مسدود شدن دارایی‌های اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و ممنوعیت سفر برای برخی مقامات.
پیامدهای سیاسی و اقتصادی برای ایران
بازگشت تحریم‌ها از طریق مکانیسم ماشه می‌تواند تأثیرات شدیدی بر اقتصاد و سیاست داخلی ایران بگذارد. از جمله:
- افزایش فشار بر بازار ارز و کاهش ارزش ریال
- کاهش صادرات نفت و قطع همکاری‌های بانکی بین‌المللی
- افزایش بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران خارجی
- افزایش تنش با کشورهای غربی و پیچیده‌تر شدن تعاملات دیپلماتیک
تلاش‌های ایران برای جلوگیری از فعال شدن مکانیسم
ایران با هدف جلوگیری از فعال شدن این سازوکار، تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌ای انجام داده است. از جمله:
- تقویت همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
- مذاکره با کشورهای اروپایی برای حفظ برجام
- افزایش شفافیت در فعالیت‌های هسته‌ای و اعلام پایبندی مشروط به برجام
این اقدامات با هدف کاهش احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت انجام می‌شود.
